Het komt steeds dichterbij

In, ik meen dat het VWO5 was, moest ik met een klasgenote een filmbespreking houden voor geschiedenis. We konden kiezen uit verschillende films. Eén van de films was 'Hotel Rwanda'. Met stomme verbazing zag ik voor het eerst van mijn leven een glimpje van de Rwandese genocide. 'Hotel Rwanda' is immers een typische Hollywoodfilm met een 'happy end' en bekijkt de zaken toch enigszins van de - te - positieve kant.

Nu ben ik een jaar of 7 a 8 verder. In mijn eerste jaar aan de Universiteit werd ik door mijn studentmentoren meegesleept naar de 15e herdenking van de Rwandese genocide. Licht grieperig zat ik daar. Ik werd geraakt. Ik kocht een paar weken later het boek 'The Men Who Killed Me'. Dat raakte me nog meer.

Sinds december 2009 ben ik vrijwilliger van Stichting Mukomeze. Al jaren hoor ik de verhalen van overlevenden van de Rwandese genocide. Vrouwen die seksueel geweld hebben overleefd en nog elke dag knokken voor hun bestaan en tegen hun trauma. Begrijpen kan ik het niet. Hoe kun je zoiets verschrikkelijks doorstaan? Hoe kun je na zoiets doorgaan met je leven? Hoe kun je dat alleen? Ik besef dat ik het nooit volledig zal kunnen begrijpen, zo bevoorrecht ben ik. Eén ding weet ik wel. Alhoewel de Rwandese genocide 20 jaar geleden plaatsvond is het geen geschiedenis. Het leeft. Nog steeds. Op 7 april begon een periode van 100 dagen rouw. Elk jaar weer. Voor die verschrikkelijke 100 dagen van genocide.

Voor nog drie weken zit ik hier op mijn studentenkamertje in Tilburg. De huur is opgezegd, mijn vaccinaties zijn gehaald en ik ben met de allerallerallerlaatste loodjes van mijn scriptie bezig. Mijn afstudeerformulier is ondertekend en kan de deur uit, nadat ik van mijn tweede lezer toestemming krijg om af te studeren. Half september stap ik op het vliegtuig. Het ticket wordt in de komende paar weken geboekt. Ik ga naar Rwanda. Kijken of ik toch enig besef kan krijgen van wat er nu in 1994 gebeurd is. Mensen helpen, hun getuigenissen horen, het land zien, me onderdompelen in de cultuur. Ik ga werken bij Solace Ministries, de partnerorganisatie van Mukomeze. Mijn reis gaat een regelrechte cultuurshock voor me worden, vrees ik. Maar wat heb ik er ontzettend veel zin in! Alle mensen daar ontmoeten, Mama Lambert (mijn Rwandese moeder) weer zien en kunnen knuffelen.

Voor wie niet weet wie Mama Lambert is, Mama Lambert is mijn Rwandese moeder. Ze is één van de counselors van Solace en ik heb haar in augustus 2011 voor het eerst mogen ontmoeten. Mama Lambert heeft werkelijk het grootste hart wat ik ooit heb mogen zien. Tijdens de genocide is zij vijf van haar acht kinderen en haar echtgenoot verloren. Toch gaat zij door, hoort elke dag de ergste verhalen, maar heeft ook de kracht om zich te omringen met mensen van wie zij houdt. Vanaf onze tweede ontmoeting heeft zij er al op aangedrongen dat ik naar Rwanda zou komen. Vanaf de tweede ontmoeting is zij mij haar dochter gaan noemen. Ze heeft mijn hart gestolen. Ik ben trots dat ik mij haar dochter mag noemen.

Mama, ik kom er aan! Nog heel even! Maar nu eerst even de laatste verbeteringen van m'n scriptie uittypen.